การเขียนสรุปผลและการอภิปรายผล และข้อเสนอแนะ

10. การเขียนสรุปผลและการอภิปรายผล

          การสรุปผลและอภิปรายผล  เป็นการกล่าวถึงผลการวิจัย และอภิปรายผลจากการทำวิจัย มีหลักการเขียน ดังนี้

1.      สรุปผลและอภิปรายผลตามวัตถุประสงค์ของการวิจัย  โดยแยกตามวัตถุประสงค์

2.   นำเอาผลการวิเคราะห์ข้อมูลมากล่าวถึง  และแสดงความเห็นเพิ่มเติม  พร้อมทั้งระบุให้เห็นว่าผลการวิจัยมีความสัมพันธ์ หรือไม่กับทฤษฎี แนวคิดหรืองานวิจัยใดบ้าง  และแสดงเหตุผลประกอบ

11. การเขียนข้อเสนอแนะ

เป็นการเสนอแนะว่าใคร  หน่วยงานใด ควรจะดำเนินการอะไรต่อไป ข้อเสนอแนะมีทั้งเพื่อนำผลการวิจัยไปใช้ และเพื่อการทำวิจัยครั้งต่อๆ ไป โดยข้อเสนอแนะต้องเป็นข้อเสนอที่ได้จากการวิจัย  นอกจากนี้การเขียนข้อเสนอแนะสำหรับการวิจัยในครั้งต่อไป เป็นการนำเสนอว่าถ้าจะมีการวิจัยต่อไป  หรือควรทำเรื่องอะไร  หรือ ควรจะเพิ่มตัวแปรอะไรบ้าง   ควรปรับปรุงวิธีดำเนินการ กลุ่มตัวอย่างในการศึกษาวิจัยอย่างไร

การเขียนนิยามศัพท์เฉพาะ และประโยชน์ที่ได้รับจากการวิจัย

8. การเขียนนิยามศัพท์เฉพาะที่ใช้ในการวิจัย

นิยามศัพท์เฉพาะ เป็นการให้ความหมายคำศัพท์  ที่นำมาใช้ในการวิจัย หรือของตัวแปร ให้เกิดความเข้าใจตรงกัน ระหว่างผู้อ่านงานวิจัยกับผู้วิจัย ดังนั้นคำที่ควรเขียนเป็นนิยามศัพท์เฉพาะ เป็นคำที่ผู้วิจัยกล่าวถึงบ่อยครั้ง หรือคำที่มีความหมายเฉพาะ

9. การเขียนประโยชน์ที่ได้รับจากการวิจัย

1.  เขียนครอบคลุมประโยชน์ที่ได้รับจากงานวิจัย เช่น ใช้ประโยชน์เชิงนโยบาย ใช้ประโยชน์ในการปรับปรุงและพัฒนาการปฏิบัติงาน เป็นต้น

2.  สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ และเรื่องที่ทำการวิจัย

3.  ภาษาที่ใช้มีความกะทัดรัด และชัดเจน

ตัวแปร และการระบุตัวแปรในการวิจัย

6. ตัวแปร

        ตัวแปร เป็นคุณลักษณะหรือคุณสมบัติของหน่วยตัวอย่างสามารถแปรค่าหรือเปลี่ยนแปลงได้ตามคุณสมบัติหรือตามค่าที่ผู้วิจัยได้กำหนด การกำหนดตัวแปรนั้นผู้วิจัยควรทบทวน แนวคิด ทฤษฏีเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และต้องครอบคลุมสิ่งที่ต้องการศึกษาเพื่อให้การกำหนด
ตัวแปรในงานวิจัยมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เช่น เพศ ประกอบไปด้วย เพศชาย และหญิง, ระดับการศึกษา เช่น ประถมศึกษา มัธยมศึกษา เป็นต้น

          1.  ตัวแปรต้น หรือตัวแปรอิสระ (Independent  variable)   เป็นตัวแปรที่เป็นเหตุที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของเหตุการณ์ต่างๆ ตัวแปรต้นเป็นสิ่งที่ผู้วิจัยกำหนดขึ้น ตัวแปรต้นจะมีผลต่อตัวแปรตาม ดังนั้นค่าตัวแปรต้นมีส่วนกำหนดค่าตัวแปรตาม

          2.  ตัวแปรตาม (Dependent variable)  เป็นตัวแปรซึ่งเป็นผลที่เกิดจากตัวแปรต้นเป็นสิ่งที่ผู้วิจัยต้องการให้เกิดพฤติกรรมนั้นๆ ค่าตัวแปรตามจึงเป็นค่าที่ผันแปรตามค่าของตัวแปรต้น หรือเป็นผลที่ได้รับมาจากตัวแปรอิสระ      

        3.ตัวแปรเกิน (Extraneous Variable) หรือตัวแปรภายนอก คือ ตัวแปรที่อาจมีอิทธิพลต่อตัวแปรตาม แต่ไม่ใช่ตัวแปรที่ผู้วิจัยเจาะจงศึกษา บางครั้งผู้วิจัยสามารถวิเคราะห์ได้ล่วงหน้า ทำให้สามารถควบคุมอิทธิพลของตัวแปรเหล่านี้ไว้ ตัวแปรที่ควบคุมไว้นี้เรียกว่า "ตัวแปรคุม” ตัวแปรบางตัวผู้วิจัยควบคุมไว้ไม่ได้ แต่สามารถเข้าไปมีอิทธิพลต่อตัวแปรเช่นนี้ เรียกว่า "ตัวแปรสอดแทรก

7. การเขียนและการระบุตัวแปรในการวิจัย

          งานวิจัยเชิงสำรวจที่วัตถุประสงค์มีลักษณะเป็นการเปรียบเทียบกัน  หรือ เป็นงานวิจัยเชิงทดลอง  ให้ระบุทั้งตัวแปรต้น และตัวแปรตาม   ตัวแปรใดเกิดก่อน ให้ถือว่าตัวแปรนั้นเป็นตัวแปรอิสระ ส่วนตัวแปรที่เกิดภายหลังเรียกตัวแปรตาม นอกจากนี้ถ้าตัวแปรใดเป็นสาเหตุของอีกตัวแปรหนึ่ง ตัวแปรนั้นถือว่าเป็นตัวแปรอิสระ ส่วนตัวแปรที่เป็นผลนั้นถือว่าเป็นตัวแปรตาม

นอกจากนี้ตัวแปรแทรกซ้อนเป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ผู้วิจัยควรตรวจสอบให้ละเอียดถี่ถ้วนและควบคุมการเกิดขึ้นของตัวแปรแทรกซ้อนเนื่องจากตัวแปรแทรกซ้อนมี ลักษณะที่คล้ายคลึงกับตัวแปรอิสระ ซึ่งอาจมีผลทำให้ขาดความเที่ยงตรง อาจจะเกิดความคลาดเคลื่อนได้